Jakie są pierwsze objawy stwardnienia rozsianego?

Stwardnienie rozsiane, potocznie określane także jako SM (od sclerosis multiplex) to choroba, która dotyczy układu nerwowego i może znacząco obniżyć jakość życia dotkniętej nią osoby. I chociaż jest to choroba przewlekła, to szybkie rozpoznanie jej symptomów pomoże wdrożyć odpowiednie leczenie.
Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego
Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego mogą być różne u różnych osób, ale do najczęstszych przypadków należą:
- przewlekłe zmęczenie,
- problemy z koordynacją ruchową i zachowaniem równowagi,
- zaburzenia widzenia,
- drętwienie kończyn,
- osłabienie mięśni,
- uczucie sztywnienia lub skurcze mięśni,
- zawroty głowy,
- problemy z pęcherzem moczowym (np. parcie na pęcherz lub nietrzymanie moczu).
Jak widać, wczesne objawy stwardnienia rozsianego mogą być bardzo różne. Co więcej, ich stopień nasilenia i częstotliwość występowania również może się różnić w zależności od przypadku. Należy jednak pamiętać, że pojedyncze objawy, a nawet ich zespół nie musi oznaczać stwardnienia rozsianego, ponieważ podobnie objawiają się także inne schorzenia (np. neuroborelioza, toczeń układowy czy efekty trybu życia).
Dlatego tak ważna jest diagnoza i niebagatelizowanie sprawy. Lepiej wykluczyć chorobę lub rozpoznać ją na jej wczesnym etapie niż zareagować zbyt późno. Kontakt z lekarzem pierwszego kontaktu to podstawa w takim przypadku.
Przyczyny stwardnienia rozsianego
Przyczyny stwardnienia rozsianego nie są do końca zbadane i ciągle trwają badania, których celem jest lepsze poznanie tej choroby. Obecnie wiadomo, że jest to schorzenie autoimmunologiczne (autoagresywne), co oznacza, że organizm uznaje własne komórki za obce i działa przeciwko nim.
Istnieje wiele teorii dotyczących potencjalnych przyczyn SM, ale najczęściej zakłada się, że jest to kombinacja predyspozycji genetycznych oraz czynników środowiskowych.
Wśród najczęstszych przyczyn stwardnienia rozsianego wymienia się:
- Genetykę: badania wskazują, że istnieje pewien stopień dziedziczności SM. Osoby, których członkowie najbliższej rodziny chorują lub chorowali na stwardnienie rozsiane, znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka.
- Infekcje wirusowe: badania sugerują, że infekcje wirusowe mogą wywoływać reakcję autoimmunologiczną, ponieważ wiele infekcji stymuluje układ immunologiczny. W niektórych przypadkach nadmiernie pobudzony układ odpornościowy może zacząć atakować własne komórki.
- Czynniki środowiskowe: do najczęściej wymienianych czynników środowiskowych zalicza się dym papierosowy i niedobór witaminy D – zwłaszcza na wczesnym etapie rozwoju, czyli w dzieciństwie.
Warto jednak jeszcze raz zaznaczyć, że nie ma jednej konkretnej przyczyny, a zachorowalność zależy od różnych czynników czy wręcz ich mieszanki. Współcześnie prowadzi się wiele intensywnych badań, których celem jest lepsze zrozumienie choroby.
Leczenie stwardnienia rozsianego
Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba, której leczenie skupia się przede wszystkim na łagodzeniu objawów, zapobieganiu nawrotom oraz opóźnianiu jej postępu. Kluczem jest wczesne rozpoznanie, dzięki czemu można zadziałać na początkowych etapach i złagodzić przebieg choroby, co umożliwia normalne funkcjonowanie na co dzień.
Do głównych sposobów leczenia SM zalicza się:
- leczenie przeciwzapalne – stosowanie leków przeciwzapalnych, które pomogą zmniejszyć reakcję autoimmunologiczną,
- leczenie immunomodulacyjne – stosowanie leków, które pomagają zmniejszyć aktywność układu odpornościowego i zminimalizować nawroty choroby,
- leczenie objawowe – stosowanie środków przeciwdziałającym objawom (np. leki przeciwbólowe i przeciwwymiotne) w celu łagodzenia przebiegu choroby i umożliwienia normalnego funkcjonowania na co dzień,
- rehabilitacja – fizjoterapia i inne rodzaje terapii, których zadaniem jest utrzymanie sprawności organizmu i poprawa koordynacji ruchowej, a także ograniczenie negatywnych skutków związanych z osłabieniem mięśni,
- zmiana trybu życia – zmiana codziennych przyzwyczajeń i wprowadzenia do swojego trybu życia zdrowszych nawyków pozytywnie wpływa na jakość życia. Zazwyczaj zaleca się ograniczenie stosowania używek (papierosy i alkohol), regularną aktywność fizyczną (np. spacery, pływanie) i zdrową dietę (nieprzetworzone produkty, owoce i warzywa).
To, jaka forma leczenia będzie najskuteczniejsza w danym przypadku, ocenia lekarz-neurolog. Zazwyczaj jest to mieszanka kilku zaleceń – od zmiany codziennych przyzwyczajeń po leczenie farmakologiczne.
Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego: podsumowanie
Nie da się ukryć, że stwardnienie rozsiane to choroba, która wpływa na wiele aspektów codziennego życia. Co jednak ważne, jej wczesne rozpoznanie może znacząco ograniczyć negatywne skutki schorzenia i umożliwi wdrożenie skutecznego leczenia.
Dlatego też, jeżeli zauważyłeś u siebie niepokojące objawy, skontaktuj się ze swoim lekarzem. Po wstępnym badaniu i wykluczeniu innych schorzeń może Cię on skierować do neurologa, który wystawi pełną diagnozę.
Pamiętaj również o tym, że nawet kilka nakładających się na siebie objawów nie musi oznaczać choroby SM, ponieważ może to być efekt innych schorzeń, zmęczenia lub trybu życia. Dlatego tak ważna jest wizyta u lekarza, który pomoże we właściwej ocenie stanu zdrowia.